زئوتکنیک

زئوتکنیک

مطالب علمی، آموزشی و تحلیلی درباره دامپروری و علوم جانوری
زئوتکنیک

زئوتکنیک

مطالب علمی، آموزشی و تحلیلی درباره دامپروری و علوم جانوری

پیشگفتار مولفان - کتاب اصلاح نژاد دام های اهلی ( ژنوم، ویژگی ها، گزینش و آمیخته گری)

Amélioration génétique des animaux d'élevage : Génome, caractères ...

پیشگفتار مولفان

از زمان چاپ اول این کتاب در سال 2006 تغییرات زیادی در علم به نژادی دام رخ داده است. بنابراین، این ویرایش تنها تجدید چاپ نیست و مطالب تازه زیادی را در بردارد.

 

در واقع، از سال 2010 پیشرفت‌های زیادی در علم ژنومیک پدید آمده و گزینش ژنومیک در سه نژاد اصلی گاو (پریم هلشتاین، مونبلیار و نورماندی) به همراه نژاد براون رواج پیدا کرد که کارآیی آن بیشتر از گزینش به کمک نشانگر بوده است که از سال 2001 آغاز شده است. این پیشرفت‌ها سبب تغییر اساسی در روند دامپروری شد که در آن اندازه گله‌ها بزرگ شده، کشاورزی دقیق مطرح شده، شرایط بهداشت محصولات دامی‌متفاوت از پیش شده، به محیط زیست بیشتر توجه شده و حقوق حیوانات مد نظر قرار گرفته است.

همچنین راهبری سیستم پرورش نشخوارکنندگان، نیازمند همکاری چند سازمان علمی، تکنیکی و لجستیکی موسسه تحقیقات کشاورزی و سازمان دامپروری بوده است.

مخاطب این کتاب، مدرسان و دانشجویان بخش کشاورزی است تا آموزش مطالب دشوار ژنتیک را به آسانی دریابند و در آن سعی شده است مطالب پیچیده با حداقل اطلاعات و دانش ریاضی، به‌طور ساده بیان شوند.

سازمان دهی کتاب به طوری است که در مجموعه کتاب‌های “زئوتکنیک (دامپروری)”رعایت شده است یعنی ابتدا مطالب اصلی بیان شده و سپس مباحث عمیق تر در داخل کادر با علامت  آمده است.

 

مطالب کتاب در دوازده فصل تنظیم شده‌اند:

- پنج فصل اول، اصول اصلاح نژاد ژنتیکی را مطرح ساخنه است: ژنتیک مولکولی(فصل 1)، ژنومیک (فصل 2)، وراثت صفات تک ژنی (فصل 3) و پلی ژنی (فصل 5) و ژنتیک جمعیت (فصل4).

- سپس فصل‌هایی مطرح می‌شوند که مدیریت به نژادی را به تفصیل بیان می‌کنند: اصول گزینش درون نژادی (فصل 6)، تشکیل شاخص انتخاب (فصل 7)، پیشرفت ژنتیکی (فصل 8)، روش های گزینش (فصل 9)، جنبه‌های مختلف گزینش نشخوارکنندگان (فصل 10)، خوک و اسب (فصل 11) و مطالعات آمیخته‌گری (فصل 12).

 

در آخر لغت نامه برخوردار از 200 اصطلاح مرتبط با این کتاب درج شده است.

 


پیشگفتار مترجم

 

در سال‌های اخیر پیشرفت های شگرف و انقلاب گونه‌ای در مباحث ژنتیک و اصلاح نژاد دام‌های اهلی پدید آمده است که امکان پیشرفت صفات تولیدی را بسیار سریعتر کرده است. به‌نظر می‌رسد مباحث کتاب های خارجی منتشر شده پیش از سال2000 میلادی بیشتر به ژنتیک کلاسیک می‌پردازند ولی بعد از سال 2000 فصل‌های جدیدی در این علم با عنوان ژنومیک و کاربرد ژنتیک مولکولی در کتابها مطرح شده است که پیش از این کمتر به آن پرداخته می‌شد. کتاب‌های فارسی موجود در بازار در زمینه اصلاح دام نیز به‌طور نسبی کمتر مباحث جدید اصلاح دام را مطرح کرده‌اند. برتری اصلی این کتاب، پرداختن به فصل های جدیدی از این علم با عنوان ژنومیک، نقشه ژنتیکی، نقشه فیزیکی، نقشه یابی ژنوم، همسانه سازی، بیان ژن، نشانگر ژنتیکی، ریز ماهواره، پروتئوم، تراشه، توالی‌یابی، اسنیپ، ترانسژنز، تشخیص ژنوتیپ مولکولی و ...است که در کتاب های فارسی موجود در بازار جای خالی آن احساس می‌شود.  براساس اظهار مولفان، این کتاب در اصل برای اساتید و با هدف آموزشی نگاشته شده است تا بهتر بتوانند مفاهیم دشوار ژنتیک را به آسانی به دانشجویان آموزش دهند. سازماندهی کتاب در12 فصل به صورتی است که ابتدا اصول را بیان می‌کند و سپس مطالب عمیق تر را به کمک تصویر‌ها و نمودار‌ها روشن تر بیان می‌کند. استفاده از جدول، شکل و عکس‌های مناسب سبب ارایه اطلاعات کامل به خواننده می‌شود. در نتیجه، کتاب برای دانشجویان علوم دامی، دبیران دبیرستان های دامپروری، دانشجویان کارشناسی ارشد و دکتری حرفه‌ای دامپزشکی و مروجان اصلاح نژاد دام جالب توجه است. این کتاب با داشتن تصویر‌ها و مثال های به روز، فهم مطالب را آسانتر می‌کند.

فرانسه از جمله کشورهای پیشرو در زمینه دامپروری و اصلاح دام است که انتشارات علمی سطح بالایی دارد. هدف از ترجمه این کتاب آشنایی بیشتر محققان و دانشجویان با دستاورد‌ها و سیستم اصلاح نژاد دام در فرانسه است که تاکنون کمتر کتابی به زبان فرانسه در این زمینه به فارسی برگردان شده است. مترجم در طول مدت تحصیل دوره دکتری در فرانسه، (2004 الی 2007) در سمینارها و کارگاه های آموزشی و بازدیدهای علمی (برای مثال مرکز ژنتیک کمی و اصلاح نژاد ژوی آن ژوزاس[1] ‌پاریس، آزمایشگاه ژنتیک مولکولی نانت[2]) با تعدادی از محققان موسسه پژوهش‌های کشاورزی فرانسه که نتایج کارهای پژوهشی آنان در کتاب آمده است، بحث و گفتگوهای علمی داشته است. امید است که اطلاعات کتاب برای علاقمندان ژنتیک و به نژادی دام قابل استفاده باشد.



[1] Jouy-en-Josas

[2] Nantes

مقدمه کتاب : اصلاح نژاد دام های اهلی ترجمه عباس رافت انتشارات دانشگاه تبریز

 مقدمه کتاب : اصلاح نژاد دام های اهلی )ژنوم، ویژگی‌ها، گزینش و آمیخته­ گری)

ترجمه عباس رافت -  انتشارات دانشگاه تبریز ادامه مطلب ...